Senha: Ok
http://193.137.34.200/meirinhos/accessus/abelardo
© 2024 José Meirinhos
Página actualizada a 25-09-2020
Página impressa a 29-03-2024

Abelardo (1079-1142)

Conteúdo / Cotents

1. Cronologia / Chronology

2. Obras / Works

3. Bibliografia / Bibliography

.

I. Abelardo e o seu tempo

Data

Abelardo 

Acontecimentos

1079 

Nasce em Le Pallet, Bretanha. Fr 

 

1093-1099

Frequenta escolas em Toours e Loches, onde se torna discípulo de Roscelino

 

c. 1101 

Discípulo de Guilherme de Champeaux, em Paris. 

 

1102-1105 

Abre escola em Melun, depois em Corbeil, ensinado lógica com grande sucesso. 

Início da polémica das investiduras.

1105/8

Doente, retira-se para a Bretanha

 

1108

Frequenta de novo a escola de Guilherme de Champeaux, em Paris, com quem discute os universais.

Morte de Anselmo de Cantuária

1109-1112

Regresso ao ensino, em Melun, logo a seguir em Paris onde funda escola no monte de Santa Genoveva,

 

1113

Frequenta lições de Teologia de Anselmo de Laon. Escreve o Comentário sobre Ezequiel (perdido).

 

1114-1177 

Ensina Teologia, filosofia e lógica em Paris. Heloísa, sobrinha do cónego Fulberto, como aluna. Nascimento do filho Astrolábio (1116). Casamento com Heloísa em segredo. Escreve a Lógica “Ingredientbus” e terá começado a Dialectica.

Em Portugal Afonso Henriques sucede ao pai, sob tutela da mãe.

(1115) Bernardo funda o mosteiro de Claraval. Adelardo escreve De eodem et diverso.

1117

Abelardo é emasculado, por ordem do tio de Heloísa

Morte de Anselmo de Laon

1118

 

Abelardo e Heloísa fazem votos monacais. Monge na abadia de Saint-Denis.

Libertação de Saragoça. Maurício Burdino, bispo de Braga ,é feito anti-papa.

1120-1121

Completa a Teologia “Do sumo bem”, depois condenada (sem debate e sem possibilidade de defesa) no Concílio se Soissons (1121), obre que será depos transformada em Theologia Christiana.

Morte de Roscelino Morte de Guilherme de Champeaux (1121/2)

1122-1124

Funda o oratório do Paráclito. Inicia o Pró e contra (Sic et non) e a Teologia Cristã.

Morre Bernardo de Chartres.

1125-1128

Abade de Sainte-Gildas (Vannes, Bretanha), cujos monges tentam assassiná-lo. Heloísa Abadessa do Paráclito. Neste período terá escrito História das minhas calamidades e a Ética.

Hugo de S. Victor começa a ensinar. Adelardo de Bath traduz obras do árabe.

c. 1136- 1140

Ensina de novo dialéctica em Paris, em Santa Genoveva, onde tem como discípulos Arnaldo de Brescia e João de Salisbúria. Escreve comentários bíblicos e obras de lógica.

Hostilidade de Guilherme de S. Teodorico e Bernardo de Claraval

(1130) Hugo de S. Victor termina o Didascalicon.

1134

Início da troca de cartas com Heloísa

 

1140

Responde a Bernardo com a Apologia contra Bernardum. Concílio de Sens condena ao fogo obras de Abelardo, que apela ao papa.

(1137) morte do filósofo persa Avicena. (1139) Bernardo escreve contra Abelardo.

1141-1142

No percurso (1141) para Roma Pedro o Venerável convence-o a ficar em Cluny, onde ensina e escreve a terceira versão da Theologia, talvez o Dialogus, e outros textos.
Morre a 21 de Abril de 1142.

Gilberto Porretano ensina em Paris. Morte de Hugo de S. Victor

1162

Morte de Heloísa

 

 

2. Obras

Teologia 

Expositio orationis dominicae

Expositio symboli Apostolorum

Expositio fidei in symbolum Athanasii 

Hexaëmeron 

Commentaria in Epistolam Pauli ad Romanos

Theologia summi boni / Theologia christiana / Theologia scholarium (3 versões da mesma obra)

  

Problemata Heloissae cum Petri Abaelardi solutionibus

Expositiones theologicae

Sic et non

Sermones

 

Lógica

Dialectica

Introductiones parvulorum

Logica ‘ingredientibus’ (Coment. a Isagoge de Porfírio)

Logica ‘nostrorum petitioni sociorum’. (Coment. a Isagoge de Porfírio)

Categoriae; Coment. a De interpretatione

De topicis differentiis. (2 versões)

Sententiae

 

Filosofia 

Collationes = Dialogus inter Philosophum, Iudaeum, et Christianum

Ethica seu Scito teipsum

Tractatus de intellectibus

 

Cartas

Historia calamitatum (Carta a um amigo)

Epistolae (inclui 4 Cartas a Heloísa, com 3 cartas de Heloísa)

 

Hinos

Hymnarius Paraclitensis

Planctus

Carmen ad Astralabium

 

3. Bibliografia

3.1. Edições

Petri Abaelardi Opera omnia, Patrologia latina, vol. 178 (reimpr Brepols, Turnhout 1995).

Petri Abaelardi opera theologica (Corpus christianorum. Continuatio mediaevalis, 12, 13, ), Brepols, Turnhout 1969-seg. (em curso de publicação).

ne web:

King, Peter, Resources for research in Mediaeval Philosophy, --> http://individual.utoronto.ca/pking/resources.html (ver secção Abelard, todas as obras, em latim)

3.1.1 Traduções em português

Abelardo-Heloísa, Cartas. As cinco primeiras cartas traduzidas do original, trad. Zeferino Rocha, Editora Universitária da UFPE, Recife 1997.

Abelardo, Heloísa, Historia Calamitatum. Cartas, pref., trad. e notas Abel Nascimento Pena; estudo introd. Hubert Silvestre, Fundação Calouste Gulbenkian, Lisboa 2008: link || PDF.

3.1.2 Outras traduções

 

3.2. Estudos

a) Biografia intelectual

Ballanti, Graziella, Pietro Abelardo: la rinascita scolastica del XII secolo, (Biblioteca di cultura, 194 ) La Nuova Italia, Firenze 1995.

Clanchy, M. T., Abelard, a Medieval Life, Blackwell, Oxford 1999.

 

b) Obras gerais

Brower, Jeff – Kevin Guilfoy (eds.). The Cambridge Companion to Abelard,. New York: Cambridge University Press 2004

Carvalho, Mário Santiago de, Lógica e paixão: Abelardo e os universais, Edições Minerva, Coimbra 2001.

Jolivet, Jean, Abélard ou la philosophie dans le langage, pres. choix de textes, bibliographie, (Vestigia. Pensée antique et médiévale, 14) Éditions Universitaires de Fribourg, Fribourg 1994 [1ª ed.: Seghers, Paris 1969].

Jovilet, Jean – Henri Habrias (eds.), Pierre Abélard: coloque international de Nantes, (Histoire) Presses Universitaires de Rennes, Rennes 2003.

King, Peter, «Peter Abelard», The Stanford Encyclopedia of Philosophy,  , Edward N. Zalta (ed.), --> http://plato.stanford.edu/entries/abelard/

Luscombe, David, The School of Peter Abelard, Cambridge University Press, Cambridge 1969.

Marenbon, John, The Philosophy of Peter Abelard, Cambridge University Press, Cambridge 1997.

 

4. Temas

Abelardo e Heloísa

 

Ética

 

Lógica e linguagem

 

Teologia

 

© 2024 José Meirinhos. Página actualizada a 25-09-2020
Desenvolvido por